-
1 поднять
сов.1) ( кого-что) күтәрү, күтәреп алу; иелеп алу2) ( кого-что) менгерү, күтәрү3) ( кого-что) күтәреп торгызу, аягына бастыру, торгызу4) разг. ( кого-что) (вылечить) аякка бастыру, терелтү5) перен. ( кого-что) кузгату, күтәрү6) ( что) биегәйтү, күтәрү7) ( кого-что) (разбудить) уяту, торгызу8) перен. ( кого-что) күтәрүподнять массы на досрочное выполнение плана — планны срогыннан алда үтәү өчен көрәшкә массаларны күтәрү
9) перен. ( что) арттыру, күтәрү10) перен. ( что) яхшырту; әйбәтләндерү, күтәрү11) ( что) үстерү, күтәрү, яхшырту12) ( что), с.-х. күтәрү, сөрү13) разг. (кого-что) (вырастить, воспитать) тәрбияләп үстерү, аякка бастыру•- поднять глаза
- поднять голову
- поднять голос
- поднять дело
- поднять на высоту
- поднять на должную высоту
- поднять на смех
- поднять оружие -
2 повысить
сов.1) ( что) күтәрү, биегәйтү, күтәрә (биегәйтә) төшү2) ( что) күтәрү, арттыру, күтәрә (арттыра) төшү3) ( что) көчәйтү, арттыру, яхшырту4) кого (по службе, в звании) үстерү [югарырак урынга] күтәрү ( хезмәт урынында)• -
3 нарастить
сов.1) ( что) разг. үстерү2) ( что) ялгап озынайту (озайту)3) ( что) перен. үстерү, арттыру4) ( что-чего) разг. ( берникадәр) үстерү -
4 ракета-йөрткеч
сущ.; неол.раке́та-носи́тельракета-йөрткечләрнең куәтен арттыру — увели́чить мо́щности раке́т-носи́телей
планетаара корабль ракета-йөрткече — раке́та-носи́тель межплане́тного корабля́
-
5 уңдырышлылык
сущ.1) плодоро́дность, плодоро́диетуфракның уңдырышлылыгы — плодоро́дие по́чвы
2) урожа́йность, продукти́вностьяшелчәләрнең уңдырышлылыгын арттыру — повы́сить урожа́йность овоще́й
-
6 на-
1) фигыльләр ясый; аның мәгънәләре татар теленә түбәндәгечә тәрҗемә ителәа) "бәрелү" фигыле ярдәмендәб) "өстенә", "күп булып", "бик күп" сүзләре ярдәмендә яки төп фигыльне тәрҗемә итү юлы беләннамёрзнуть — [өстенә] кату, күп булып кату
насохнуть — [өстенә] ябышып кибү
в) "берникадәр", "күп итеп", "бик күп" сүзләре, шулай ук "кую" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендәнабрать ягод — ( берникадәр) җиләк җыю
настирать белья — ( берникадәр) кер юып кую
г) "бик яхшы", "бик әйбәт", "яхшылап", "әйбәтләп", "яхшы гына", "әйбәт кенә" сүзләре, шулай ук "кую" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендәд) "-ся" кисәкчәле фигыльләр белән килгәндә, "туйганчы" сүзе яки "...ып тую" формасы ярдәмендәнаговориться — туйганчы сөйләшү, сөйләшеп тую
наслушаться — туйганчы тыңлау, тыңлап тую
е) "акрын гына" сүзләре ярдәмендәз) фигыльнең тәмамланган төр формасын ясаганда, төп фигыль белән яисә "чыгару" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә тәрҗемә ителәнапечатать — бастыру, бастырып чыгару
2) сыйфатлар ясый: бу очракта аның мәгьнәләре изафә ярдәмендә яки "...га тага (тагыла) торган", "...га элә (эленә) торган" сүзләре белән белдереләнагрудный — күкрәк...ы, күкрәккә тага торган
3) исемнәр ясыйнарукавник — җиңсә, беләксә
набалдашник — сакма, таяк чукмары, таяк башы
накрепко — нык итеп, ныклап; катгый рәвештә, кискен рәвештә
настрого — каты итеп, катгый рәвештә
насухо — коп-коры итеп, коп-коры булганчы, корытканчы
-
7 напрячь
сов.( что)1) киерү2) көчәйтү, арттыру, тырышып эшләү (карау, тыңлау һ.б.ш.)напрячь слух — игътибар белән тыңлау, колак торгызу
-
8 приумножить
сов.( что) тагын да күбәйтә (арттыра, ишәйтә) төшү, тагын да күбәйтү (арттыру, ишәйту) -
9 рост
См. также в других словарях:
тултыру — 1. Берәр савытны берәр нәрсә белән тулы итү 2. Берәр нәрсә эченә башка ваграк нәрсәләр яки сыеклык салу 3. күч. Бөтен тирә юньне, барлык буш урынны биләп алу, бөтен тирә юньгә, барлык урыннарга таралу; күп булу. Нин. б. бер урынга җанлы җансыз… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тутыру — 1. Берәр савытны берәр нәрсә белән тулы итү 2. Берәр нәрсә эченә башка ваграк нәрсәләр яки сыеклык салу 3. күч. Бөтен тирә юньне, барлык буш урынны биләп алу, бөтен тирә юньгә, барлык урыннарга таралу; күп булу. Нин. б. бер урынга җанлы җансыз… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
үрчетү — 1. Хайваннарны һәм үсемлекләрне тәрбияләү, аларны үстерү, токымын арттыру белән шөгыльләнү куян үрчетү 2. күч. Берәр эшне бик тиз алга җибәреп, нәр. б. арттыру, ишәйтү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
балласт — 1. Көймәләрнең яки очкычларның тотрыклылыгын арттыру өчен төялгән махсус авырлык. күч. Кирәксез, файдасыз яки артык йөк, мал; артык кешеләр 2. Тимер юл түшәмәсе, өстенә шпаллар тезәр өчен тигезләп өелгән ком һәм чуерташ … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мелиорация — ләү – Иген игүгә яраклы хәлгә китерү һәм уңдырышлылыгын арттыру өчен коры һәм эшкә яраксыз җирләрне сугару, сазлыклы урыннарны киптерү эше … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
өлеш — 1. Нин. б. бер бөтеннең аерым кисәге секундның бер өлешендә 2. Кемгә дә булса билгеләнгән ашамлык яки эчемлек 3. Кем өчен дә булса тормыш шартлары китереп чыгарган хәл: язмыш өлешеңә тигән көмешең 4. Уртак бер эшкә аңа катнашучы тарафыннан… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сугару — 1. Су сибү: суга, дымга туендыру 2. Дымлы шартлар булдыру өчен каналлар, арыклар һ. б. ш. үткәрү, төзү 3. Су эчертү (хайваннарга) 4. күч. Берәр төрле идея, караш рухын бирү, шуңа буйсындыру әсәрне көрәш рухы белән сугару 5. Кыздырганнан соң ук… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ташлама — 1. Кемгә дә булса гомуми таләпләрне йомшарту, аның хаталарын һ. б. өлешчә кичерү. Кемнең дә булса таләбен яки теләген өлешчә үтәү йөзеннән эшләнгән эш, чыгыш 2. Хак бәя мәсьәләсендә үзара тизрәк килешүгә юнәлтелгән тәкъдим (мәс. сатлык малның… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
цианлау — 1. Рудадан алтын һәм көмешне цианлы эремә ярдәмендә эретеп алу ысулы 2. Корыч әйберләрнең ныклыгын арттыру өчен аларның өске катлавын азот һәм углерод белән туендыру … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
